Alerjinizi tanıyın hayatınızı kolaylaştırın

Canlıların kendi vücut dokuları dışındaki, yani yabancı gördükleri maddelere karşı kendilerini savunan ve adına bağışıklık sistemi dediğimiz karmaşık yapıları vardır. Dünyadaki en gelişmiş canlı olan insanlardaki bağışıklık sistemi de çok karmaşık bir yapıya sahiptir. Bizleri mikroplardan ve yabancılaşmış tümör hücrelerinden koruyan bağışıklık sistemimiz, bazen gereksiz ve aşırı tepkiler verebilir.

İşte, alerji dediğimiz durum, çevredeki bazı maddelere karşı insanların bağışıklık sisteminin aşırı tepki oluşturmasıyla, kendi dokularına da zarar vermesi ile ortaya çıkan bir tablodur.

Alerjiye yol açan bu maddelere alerjen adı verilir. Ev tozu akarları, polenler, böcek zehirleri, küfler, evcil hayvanların salgı ve dokuları, yiyecekler ile bazı ilaçlar en sık görülen alerjenlere örnek gösterilebilir. Alerji her yaş grubunda görülebilir. Genetik yatkınlıktan söz edilebilir. Ortaya çıkmasında çevresel faktörlerin etkisi de söz konusudur. Her insanda alerjiden en fazla etkilenen doku ve organlar farklılık gösterir. Aynı alerjen bazı insanlarda nezleye, bazılarında astıma, bazılarında ise ürtiker dediğimiz tablolara yol açabilir. Alerji belirtileri de bu sebeple kişiden kişiye farklılık gösterir.

ALERJİK NEZLE

Alerjik rinit, karşılaşılan alerjenlere verilen aşırı tepki ile burun ve gözlerde daha belirgin olmak üzere, üst solunum yollarında iltihabi reaksiyonların ortaya çıkmasına verilen addır. Saman nezlesi olarak da bilinir. Her yaşta görülebilir. Alerjik rinitli hastalarda görülen başlıca belirtiler burun akıntısı, kaşıntısı, tıkanıklığı ile hapşırma, geniz akıntısı ve kaşıntısıdır. Bunlara çoğu zaman gözlerde sulanma, kaşıntı, kızarıklık ve ışığa bakamama da eşlik eder. Bu durumda alerjik konjuktivit de söz konusudur. Alerjenin türüne göre, hastalığın görülme dönemleri de değişir. Örneğin ev tozu alerjilerinde şikâyetler yıl boyunca görülebilirken, polen alerjilerinde şikâyetler bahar dönemlerinde yoğunlaşır ve hastalığa da bahar nezlesi adı verilir. Alerjik nezle tek başına görülebildiği gibi, bazen astım tablosuyla birlikte de görülebilir.

ALERJİK ASTIM

Astım, alerjenlere verilen aşırı tepkimenin solunum yollarını hedef aldığı alerji türüdür. Tıpkı polen alerjisinde olduğu gibi alerjiye yol açan antikorlar solunum yollarına giren alerjenlere karşı savaş açarlar. Bunun sonucunda solunum yollarında spazm ve iltihabi reaksiyonlar oluşur. Hava yolları daraldığından solunum sıkıntısı ortaya çıkar, öksürük ve hırıltı oluşur. Astım hafiften ağıra değişik şiddetlerde olabilir. Bazen sadece geçmeyen gece öksürüğü veya egzersizle başlayan öksürük şeklinde kendini gösterirken, bazen de hayatı tehdit eden solunum yetmezliği ile sonuçlanabilir.

ÜRTİKER

Alerjenlere verilen aşırı tepkimenin deri dokusunu hedef aldığı alerji türüdür. Halk arasında kurdeşen olarak bilinir. Deride çeşitli çapta döküntüler, kızarıklık ve kabarmanın eşlik ettiği, ciddi bir kaşıntıyla karakterize, klinik bir tablodur. Bazen daha çok göz çevresi ve dudaklarda olmak üzere deride şişlikler de ortaya çıkabilir.

ARI ALERJİSİ

Arı zehirlerine karşı oluşan alerjik reaksiyonlardır. Farklı şiddette ortaya çıkabilir. Basit bir ürtiker tablosundan ağır anaflaktik şok tablosuna kadar değişen klinik tablolara yol açabilir.

BESİN ALERJİSİ

Besin alerjisi, gıdalardaki alerjenlere karşı ortaya çıkan alerjik reaksiyonları ifade eder. Alerjik reaksiyonları en çok tetikleyen yiyecekler arasında yer fıstığı, ceviz, çilek, balık, kabuklu deniz ürünleri sayılabilirse de her tür besinle alerjik reaksiyonları oluşabilir.

ALERJİ TESTLERİ

Cilt testleri (Prick test, intradermal test, yama testi) veya kan testi yapılabilir. Tek bir test tek başına alerjiyi teşhis edemeyebilir. Cilt testleri immünoloji uzmanı tarafından uygulanmalı. Çünkü test esnasında da alerjik reaksiyonlar tetiklenebilir.